Larrialdietako kolapsoa plangintza txar baten ondorio da

Nafarroako ospitaleetan eta osasun etxeetan kolapsoa gertatzen ari da gripearen epidemiaren gorakada bat dela eta. Urtero sasoi honetan errepikatzen den eritasun batek ez luke halako arazorik sortu behar. Osasunbideko kudeatzaileek eta batez ere Larrialdi zerbitzuko kudeatzaileek urtero errepikatzen den gertaera honi aurre egiteko beharrezkoak diren giza baliabideak zein baliabide teknikoak aurreikusi beharko lituzkete, eritasun honi eraginkortasunez erantzun ahal izateko. Gripearen epidemiak sistemaren gabeziak agerian utzi ditu.

Egoera honetara ez gara gripearen eritasun puntual batengantik heldu. Hasi berri dugun urte honetan, antolamendu eza (edo bertzela, honen harira arbitrarioki hartzen diren erabakiak) noiznahi ematen da Nafarroako Ospitaletegietako (CHN) Larrialdi zentralizatuak inauguratu zirenetik. Larrialdietan, hasiera batean, jarduera betetzen omen zuten “gurutzaldi-abiadura” hura (itsas argota erabilita) ahateak eginiko plisti-plasta ziztrin batean geratu da.

Jakin badakigu zerbitzu berriren bat abiaraztea zailtasunez josia dagoela, hastapenetik egiturako gabezia nabarmenak baitzituen honek (kokapena, distantzia, ekipamendu eza, alferrik galdutako guneak,...); ezin dugun saihestu ardura duten buruzagitzen lidergo eta konpromiso ezak ekarri dutela aipatu arazoen alderdi bilakatu izana.
Jarduera hobetu dadin langileek egin dituzten proposamenei entzungor egiteak, antolamenduari loturiko eraginik gabeko neurriak ezarri izanak langileen artean haserrea eta zerbitzuaren buruzagitzarenganako uste on eza eragin dute.

Antolamendu ezak laneko estamentu guztiei eragiten die, eta horren ondorioz, langile kopuru handiak alde egin behar izan du kasu hauek direla eta (Osasunbideko barne mugikortasun baliabideak erabilita).

Larrialdietako langileak auzi garrantzitsuak erabakitzeke dauzkate:

Noizbait zerbitzuan behar bertze ohatila/aulki gurpildunak izanen ote dituzte? Zer eginen den erabilera anitzeko gelan behar bertze espaziorik ez izateari dagokionez? Noiz egonen da tresneria/ekipamendua egoera onean? Noiz ekinen diote araudiaren arabera onarturiko txandak erabiltzeari eta utziko diote kontrataturiko langileei 12 ordutako lanaldi jarraitua ezartzeari, non eta egun bakar batean 400 pertsona baino gehiago artatzeko gai den zerbitzu batean? Noiz arte ez dute beteko lanaldiaren oinarrizko araudia, langileak estresatuz eta lanez gainezka aritu beharraz?

Eta garrantzitsuena: ba al da berez, zerbitzuak dituen egiturazko arazoak konpon dezakeen egitasmo estrategikorik?

Galdera hauek eta bertze hamaikek ez dute inolako erantzunik gaur egun larrialdietan. Langileak unatuak daude zuzendaritzak adabakiak paratzeaz eta lan osasunarentzat gehiegizkoak eta kaltegarriak suertatzen diren neurriak ezartzeaz; hura egin beharrean, egiturazko aldaketa sakonak egin beharko lituzkeenean. Aldaketotan langileen ekarpenak jaso behar dira, eta lan eskubideei zor zaien begirunean oinarritu behar dira.

Garaia da ardura dagokien arduradunek, behin betikoz, egokiak suerta daitezkeen antolaketari lotu neurri zuzentzaileak erabaki ditzaten, beharrezkoa balitz, buruzagitzaren aldaketa bera ere barne hartuz. Eta jakina, behingoan zuzen ditzaten ere zerbitzuan ezartzen ari diren lan baldintza kaskarrak. Bertzela, pentsa genezake baimentzen diren antolamendu ereduen helburua ez litzatekeela osasun sistema publikoa piztea edo ontzea, baizik eta interes partikularrei erantzutea.

El colapso en Urgencias es fruto de la mala planificación

Aun siendo concientes de las dificultades que supone poner en marcha un nuevo servicio, que desde el comienzo adolecía de importantes carencias estructurales (ubicación, distancias, falta de equipamientos, espacios desaprovechados…), no podemos dejar de constatar que la falta de liderazgo y de compromiso por parte de las jefaturas responsables ha supuesto que se hayan convertido en parte de dichos problemas.

El caso omiso realizado a las propuestas de la plantilla para mejorar la actividad, la imposición de medidas organizativas ineficaces, han derivado en un malestar generalizado de la plantilla y en una falta de confianza en las jefaturas del servicio.

La desorganización afecta a todos los estamentos profesionales y ello ha derivado en que gran parte de la plantilla se haya marchado ante este caos (aprovechando los mecanismos de movilidad interna de Osasunbidea).

Las/os trabajadoras/es de Urgencias tienen importantes cuestiones sin resolver:

¿Tendrán algún día suficientes camillas/sillas de ruedas en el servicio?¿ Qué se va a hacer ante la falta de espacio en la sala polivalente? ¿Cuándo tendrán aparataje/equipamiento en óptimas condiciones de funcionamiento? ¿Cuándo van ha aplicar turnos reconocidos en normativa y dejar de imponer 12 horas de trabajo continuando a personal contratado, en un servicio que puede llegar a atender a más de 400 personas en un solo día? ¿Hasta cuándo van a seguir incumpliendo la normativa básica en jornada laboral, estresando y sobrecargando a la plantilla?

Y lo más importante: ¿Existe en realidad algún plan estratégico para solucionar los problemas estructurales del servicio?

Estas y muchas más preguntas no tienen respuesta a día de hoy en urgencias. La plantilla está cansada de que la dirección ponga parches y aplique medidas abusivas y dañinas para su salud laboral, cuando debería haber cambios estructurales y de calado. Unos cambios que recojan las aportaciones de la plantilla y que se fundamenten en el respeto a sus derechos laborales.

Es hora de que los gestores responsables tomen de una vez medidas organizativas correctoras necesarias, incluyendo el cambio de jefatura si fuera preciso. Y por supuesto corrijan también las malas condiciones laborales que se van imponiendo en el servicio. Lo contrario haría suponer que se permiten modelos de gestión cuyo objetivo no sería dinamizar o mejorar el sistema público de salud, sino que responderían a intereses particulares.